معمولا سازمان ها قبل از شروع پروژه های کیفیت، هزینه های کیفیت را به طور مشخص محاسبه نمی کنند. گرچه این هزینه ها می توانند تاثیر مهمی برای سودآوری شرکت داشته باشند، ولی چون برای تهیه ترازنامه سود و زیان شرکت لازم نیست، مدیران توجه زیادی به آن نمی کنند.
در غیاب نظام ارزیابی هزینه های کیفیت چنین سازمان هایی نمی توانند دریابند که این هزینه ها از کجا نشات می گیرند. عموما هزینه های کیفیت را می توان به ترتیب زیر برشمرد: هزینه های نقص، هزینه های جلوگیری و هزینه های بازرسی.
هزینه های نقص این هزینه ها وابسته به فعالیت هایی هستند که در آن کار به خطا انجام شده و سپس اصلاح می شود. این هزینه ها شامل هزینه نقص دورنی و هزینه نقص بیرونی می شود: هزینه های نقص درونی هنگامی بوجود می آیند که نتایج کار با استانداردهای کیفی تعیین شده، مطابقت ندارند. برای مثال ضایعات، فعالیت های غیر ضروری، دوباره کاری، موجودی بیش از حد و غیره. هزینه های نقص هنگامی بیرونی است که نقایص پس از انتقال به مشتری آشکار می شود مانند زمان صرف شده در برخورد با مشکلات، امتیاز ویژه به مشتریان ناراضی، اقدامات اصلاحی، ادعای خسارت و غیره.
هزینه های ارزیابی این هزینه ها به ارزیابی مواد خریداری شده، فرایندها، واسطه ها، محصولات و خدمات مربوط می گردد و به منظور حصول اطمینان از مطابقت آنها با مشخصه های مورد نظر انجام می پذیرد، برای مثال: بازرسی ها، آزمون های کیفیت، ممیزی کیفیت، هزینه های مربوط به بایگانی سوابق، تجهیزات بازرسی و غیره.
هزینه های پیش گیری این هزینه ها به طراحی، اجرا و نگهداری سیستم مدیریت کیفیت مربوط شوند. هزینه های پیش گیری، هزینه های برنامه ریزی شده ای هستند و قبل از آغاز عملیات بوجود می آیند. برای مثال: فعالیت های طرح ریزی و برنامه ریزی نظام مدیریت کیفیت، تعیین نیازمندی های محصول یا خدمت، آموزش پرسنل و مدیران، امور دفتری، تدارکات و غیره.
برای ارزیابی هزینه های کیفیت در ابتدا نیاز است تا پایگاه داده ای برای هزینه کیفیت طراحی شود و روشی برای جمع آوری، تفکیک و محاسبه این هزینه ها تدوین شود. سپس باید تمامی فعالیتهایی را که هزینه کیفیت دارند را شناسایی کرد و آنها را به فعالیت های پیشگیری، ارزیابی و نقص تفکیک کرد. با داشتن چنین پایگاهی و شناخت صحیح نوع فعالیت می توان به علل ایجاد هزینه های اضافی و اصلاح آن پرداخت.
منبع: تضمین کیفیت، نوشته لیونل استبینگ، ترجمه احمد جواهریان بررسی و مطالعه کاربردی سیستم مدیریت کیفیت نوشته مهندس مهرداد عالمی
بدون دیدگاه