انواع قراردادهای پیمانكاری

محاسبه مبلغ پیمان : مبلغ موردتوافق با توجه به اطلاعات حاصل از طراحی ها ، مشخصات پروژه ، كیفیت موردانتظاركارفرما وبازرسی های لازم ازمحل اجرای كارمحاسبه می شود .

قیمت تخمینی اولیه : برای رسیدن به قیمت تخمینی اولیه، پیمانكار باید به محاسبات عادی هزینه ، ریسك درگیرپروژه ساخت، وضعیت بازار توجه ونیز میزان بار كاری جاری خود را اضافه كند.

پرداخت های كارفرما به پیمانكار: این پرداخت ها براساس برآورد اولیه هزینه وبدون توجه به هزینه واقعی اجرای پروژه كه البته اگر درطول پروژه تغییراتی با موافقت طرفین اعمال نشود ، صورت می گیرد .

انواع قیمت اینگونه قراردادها:

– قیمت ثابت Fix

– قیمت شناور Floating

كاربرد اینگونه قراردادها :

1- جایی كه اطلاعات كافی برای محاسبه دقیق قیمت وجود داشته باشد .

2- وقتی تغییرات كمی در طول انجام پروژه موردانتظارباشد وكنترل مالی مناسب برقرار باشد.

3- وقتی كارفرما مایل باشد حجم مالی در گردش كل را قبل از عقدقراردادبداند.

4- زمانی كه ریسك اجرای پروژه پایین باشد .

5- جایی كه كارفرما مایل باشد كنترلی همه جانبه برامورداشته باشد ولی در جزییات پروژه واردنشود .

مزایای قراردادهای Lump Sum :

1- تعهدات مالی كارفرما با تقریب قابل قبول ، پیش از آغاز پروژه مشخص است .

2- مهندسین ، طراحان می توانند در زمان كافی پیش از آغازپروژه كار طراحی را تمام كنند .

3- می توان هزینه پروژه را درطول اجرای فاز طراحی ، برنامه ریزی وكنترل كرد تا طراحی به گونه ای انجام گیردكه پروژه درتوان مالی شركت باشد .

4- كارفرما از جریان نقدینگی ونحوه پرداخت درطول فازهای پروژه از قبل آگاه است .

5- كارفرما ریسك كمتری ازپیمانكار متحمل می شود.

6- كارفرما می تواند بخشی از كارها را خود انجام دهد .

معایب قراردادهای Lump Sum :

1- زمان طولانی موردنیاز برای تكمیل طراحی سبب افزایش زمان كل پروژه ودرنتیجه افزایش هزینه مالی پروژه می شود .

2- كارفرما هیچ نظارتی بربرنامه پیمانكاروتأثیرات آن روی هزینه پروژه ندارد .

3- ممكن است اطلاعات كافی در زمان برگزاری مناقصه موجودنباشد واین مسئله بركیفیت انجام پروژه تأثیرخواهدگذاشت.

4- پروژه ممكن است به دلیل عدم همخوانی طراحی های كارفرما با نظرات پیمانكار ، از زمان ، كیفیت وهزینه برنامه ریزی شده تخطی كند .

دوم – قراردادهای دائمی Continual Contracts

وقتی كارفرما برنامه كاری یك پروژه خاص را به طورپیوسته دنبال كند ، به منظور ؛

– صرفه جویی در هزینه های مناقصه

– تسریع در زمان عملیات ساخت

از شیوه قراردادهای دائمی كه به سه طریق صورت می گیرد استفاده می كند :

الف – قراردادهای سریال Serial Contracts:

دراین نوع قرارداد ، پیمانكار متعهد می شود تا وارد یك سری از قراردادهای Lump Sum شود كه مطابق شرایط وضعیت های مطرح در اولین قراردادادامه می یابند .قیمت وشرایط قراردادنیز از روی قیمت های رقابتی اجزای پروژه محاسبه می شود .

ب – قراردادهای با قابلیت تغییر Continuity Contracts

وقتی كه كارفرما امید به كسب سودناشی از ادامه دادن كار دارد ، از پیمانكارمی خواهد تا وارد یك نوع قرارداد Lump Sum ولی با قابلیت تغییرشود . این تغییرات مجازبحث روی اجزاء وتغییرات كاروبا رسیدن موعد عقد قرارداد ، دریك چارچوب از پیش توافق شده مشخص می شوند .

ج – قرارداد با دوره زمانی محدود Term Contracts :

دراین نوع قرارداد ، كارفرما پیمانكار را ملزم به پذیرش یك كارمشخص با حدودهزینه تعیین شده ودریك دوره زمانی تعریف شده (اعلب 12تا24 ماه) می نماید.

ارزیابی قیمت كار پیمانكار از روی صورتحساب هایی است كه پیمانكار ارایه می كند . كارفرما با مقایسه این صورتحساب با برنامه پروژه واقلامی كه روی پروژه هزینه شده اند ، مبالغ را تاحد بالای تعیین شده درهنگام عقدقرارداد پرداخت می كند .

كاربرد این نوع قراردادها :

برای‌كارهایی‌با قیمت پایین كه مرتب تكرار می شوند مثل ؛ تعمیرات دوره ای مفید است .

مزایای قراردادهای دایمی :

1- با توجه به دوره مشخص داشتن وقابل برنامه ریزی بودن كار واطلاع پیمانكار از اینكه می دانددر درازمدت سودبیشتر عاید او خواهد شد . به هنگام اعلام نرخ قیمت كمتری پیشنهاد می كند .

2- صرفه جویی در هزینه آماده سازی مقدمات پیمان وبرگزاری مناقصه

3- درخصوص تعمیرات اضطراری ونیاز به سرعت انتخاب پیمانكاراین نوع قرارداد سبب افزایش بهره وری می گردد .

4- ارتباط بلندمدت پیمانكار وكارفرما موجب آگاهی پیمانكار از كیفیت وسرعت عمل درخواستی می شود .

5- كمك به كارفرما وپیمانكار در پیش بینی هزینه ها وپرداخت ها

معایب قراردادهای دایمی :

1- بعلت عدم آگاهی برخی از پیمانكاران از سودناشی از دنباله داربودن كار ، قیمت بالاتری پیشنهادكنند وعلیرغم شایستگی از رقابت خارج گردند .

2- كاركرد مناسب وهمراه با تأخیرپیمانكار دریك فاز سببی ایجاد جو بی اعتمادی نسبت به او گردد .

3- اگرمفادپیمان به صورت منظم بازبینی نشود ، ممكن است كارفرما بیش از هزینه های لازم پرداخت كند ومجددا” مناقصه را برگزارنماید .

سوم – قراردادهای سنجشی Measurement Contracets

– قیمت قرارداد دراین نوع قراردادها ، هرچند در ابتدا به صورت تخمینی برآورد می شوند تا حدود كار مشخص باشد اما تا پایان كار واندازه گیری تك تك اجزای كار قیمت پروژه معین نمی شود .

– محاسبه قیمت پروژه پس از اجرا برمبنای شاخص هایی صورت می گیرد كه در ابتدای پروژه ودر قراردادمنعقده براساس نفرساعت صرف شده یا قیمت اقلام مصرفی ، بین طرفین توافق شده است .

محاسبه قیمت اولیه قرارداد:

– برمبنای اجزاء وقطعات موردنیاز پروژه

– براساس برنامه ارائه شده توسط پیمانكار(پیمان های خدماتی ومشاوره ای)

كاربرد اینگونه قراردادها :

1- وقتی نیازهای كارفرما به روشنی مشخص نیست .

2- نیازفوری كارفرما به شروع سریع پروژه

3- اساسا” محاسبه قیمت تمام شده یا ممكن نیست ی هزینه محاسبه پیش از انجام كاربسیار زیاد است .

مزایای قراردادهای سنجشی :

1- پیمانكار می تواند كار را با سرعت درسایت پروژه آغازكند ولذا كوتاه شدن طول مدت پروژه وصرفه جویی در هزینه ها را موجب می گردد .

2- می توان پیمانكار سنجش را در مراحل طراحی پروژه شركت داد . به منظور بهره وری در زمان اجرای پروژه

3- محاسبات پرداخت ها درطول پروژه ساده تراست .

معایب قراردادهای سنجشی :

1- نرخ های استاندارد كه در محاسبه قیمت تمام شده به كارمی روند اغلب به دلیل دیربه روزشدن توسط سازمان مسئول مانند سازمان مدیریت وبرنامه ریزی كشور ، ناكاراهستند.

2- استفاده از شاخص های استاندارد ، امكان نشان دادن هزینه های واقعی كارانجام شده را از پیمانكار سلب می كند.

3- گاهی ، شاخص های اموری از قبیل سختی كار ویا سرعت عمل موردنیازازسوی كارفرما را در نظرنمی گیرند .

4- گاهی تغییرات اعمال شده در طرح ها برای تأمین نظركارفرماوهزینه آن درمحاسبه قیمت نهایی ندیده گرفته می شود .

5- كارفرما مجبوراست برنامه كاری وكاركرد پیمانكاررا مرتب درحین كار بررسی كند.